Spotkanie 1. - "Zobaczyć, żeby usłyszeć" **************************************** Cel spotkania + wprowadzenie dla animatora ========================================== Spotkanie jest krótkie (jest to charakterystyczne dla piątku na naszych rekolekcjach). Musimy mieć element zapoznania, chwili wprowadzenia do zasad spotkań w~grupach; istotnym jest, aby dobrze wyważyć czas na poszczególne punkty według tego, co jest najważniejsze. Pytań do dzielenia jest tutaj niewiele - zredukowałyśmy też możliwości, gdzie dzielenie mogłoby się samo rozwinąć. Tam, gdzie pojawiają się 3 pytania w~jednym miejscu nie zadajemy i~nie próbujemy zadać wszystkich. Kładziemy akcent na człowieczeństwo Jezusa, na aspekty krzyża, ale ciągle idziemy dalej - do ciszy, na którą chcemy położyć akcent, i~jej roli w~przyjęciu słów Jezusa. Ostatnie pytanie przed podsumowaniem (5) ma podprowadzić uczestników do modlitwy wieczornej i~całej soboty. Materiały pomocnicze: kartki z~przykładami (poniżej jako załącznik); kartki i~długopisy do zapisania 7~zdań przedstawienia się (zakładamy, że część zrobi to w~notatnikach lub będzie miała swoje, ale przygotować się trzeba); dwustronnie zapisane kartki (1. BÓG, 2. CZŁOWIEK), Cele spotkania: - Zapoznanie uczestników i~wprowadzenie w~temat rekolekcji - Pokazanie człowieczeństwa Jezusa - Pokazanie, że tajemnica krzyża nie kończy się na cierpieniu. Nie zatrzymujemy się na cierpieniu - Wskazanie na wartość ciszy i~milczenia.Trzeba zamilknąć, żeby usłyszeć Modlitwa i~zapoznanie uczestników ================================= Modlitwa + krótkie omówienie zasad spotkań w~grupach. **Zapoznanie + aktywizacja** Rozłożenie na stole kartek z~przykładami tego, o~czym można powiedzieć w~kwestii “o sobie” +------------------+------------------------+----------------+ | KOŚCIÓŁ | MUZYKA | IMIĘ | +------------------+------------------------+----------------+ | MIASTO/PARAFIA | HOBBY | PRACA | +------------------+------------------------+----------------+ | SZKOŁA | WOLNY CZAS | WIEK | +------------------+------------------------+----------------+ | ZWIERZĘTA | KSIĄŻKI | GÓRY | +------------------+------------------------+----------------+ | MORZE | PODRÓŻ | POCIĄG | +------------------+------------------------+----------------+ | SAMOCHÓD | MOTOCYKL | ROWER | +------------------+------------------------+----------------+ | PRZYJAŹŃ | RODZINA | WSPÓLNOTA | +------------------+------------------------+----------------+ | WIARA | DLACZEGO JESTEM TUTAJ? | PAN BÓG | +------------------+------------------------+----------------+ | MIŁOŚĆ | NARTY | TOR SANECZKOWY | +------------------+------------------------+----------------+ | WHATSAPP | YOUTUBE | INSTAGRAM | +------------------+------------------------+----------------+ | FACEBOOK | FACEBOOK | GOTOWANIE | +------------------+------------------------+----------------+ | SNOWBOARD | INFORMATYKA | KWIATY | +------------------+------------------------+----------------+ | PISMO ŚWIĘTE | LITURGIA | LITURGIA | +------------------+------------------------+----------------+ | SILENTIUM SACRUM | REKOLEKCJE | KRĘGLE | +------------------+------------------------+----------------+ Napisanie w~7 (krótkich, nie złożonych podrzędnie, nadrzędnie ani inaczejrzędnie) zdaniach czegoś o~sobie (im więcej przykładów na kartkach tym lepiej). Chodzi o~przemyślenie (BARDZO KRÓTKIE) i~zdecydowanie, co jest dla mnie ważne/co chcę przekazać innym o~sobie/jak chcę się przedstawić - jedno zdanie powinno zawierać imię! .. warning:: Trzeba mocno zaznaczyć, że ma to być przedstawienie się i~nie chodzi o~wyciąganie całej swojej życiowej głębi, ale że ktoś patrząc na Alę, wie: “Ala lubi jeździć autem/motorem/i wszystkim co ma kółka, a~przy tym miłość jest dla niej ważna”. (Tak jak Jezus był człowiekiem (cieślą z~zawodu), a~jednak patrząc na Niego często myślę "krzyż i~zmartwychwstanie"). Przedstawienie się przeczytaniem swoich 7 zdań. Podsumowanie: Poznaliśmy się mniej lub bardziej. Każdy z~nas ma coś, czego ktoś inny nie ma. Są jednak takie elementy, które mamy wspólne. Wszyscy jemy, pijemy, czujemy, myślimy, kochamy. Jednym słowem, każdy z~nas jest człowiekiem. Jezus też był człowiekiem i~chcemy się nad tym chwilę zastanowić, bo to wcale nie jest takie oczywiste. Jezus - człowiek ================ Rozdajemy kartki - na jednej stronie napis “Bóg”, na drugiej “człowiek”. Trzeba mocno zaakcentować, że nie ma złej odpowiedzi i~zaznaczyć, że mamy świadomość, że odpowiedź może być zależna od sytuacji. Chodzi jednak o~wychwycenie tego “częściej”. Zapytajmy uczestników: - Kogo bardziej widzisz gdy patrzysz na Jezusa? Bardziej Boga, czy bardziej człowieka? - Jak patrzysz na Jezusa gdy widzisz krzyż w~czasie modlitwy? - Co myślisz gdy słyszysz “Jezus”? .. warning:: To nie jest pytanie dzieleniowe. Nie chcemy się nad tym specjalnie zatrzymywać, chcemy zaakcentować człowieczeństwo Jezusa, ale warto, żeby ludzie sobie odpowiedzieli na to pytanie, bo mimo naszej wiedzy o~dwóch naturach, bardzo trudno nam jest w~ten sposób myśleć o~Jezusie (co zresztą jest bardzo zrozumiałe, bo to średnio naturalne jest dla nas). Kościół przypomina o~człowieczeństwie Jezusa: Syn Boży (...) ludzkimi rękoma pracował, ludzkim myślał umysłem, ludzką działał wolą, ludzkim sercem kochał. -- Sobór Watykański II (Konstytucja o~Kościele w~świecie współczesnym Gaudium et spes, 22) - Co w~mojej wierze zmienia perspektywa Jezusa - prawdziwego człowieka? - W~jakich momentach najczęściej myślę o~Jezusie jako człowieku? - Czego szukam dla siebie w~człowieczeństwie Jezusa? Sam Bóg upodabnia się do nas, we **wszystkim** oprócz grzechu. “Oprócz grzechu” nie oznacza braku pokus. Wiemy to doskonale z~modlitwy w~Ogrójcu, jednak tam mamy często poczucie, że “boskość Jezusa bierze górę nad człowieczeństwem”: “Jednak nie to, co Ja chcę, ale co Ty” /Mk 14, 36/. To jest moment, który często jest podawany za przykład do tego, że Jezus też prosił Pana Boga o~coś innego, ale jednak poszedł za Jego wolą. Tyle, że z~tyłu głowy nasuwa się, że przecież był Bogiem, łatwiej było Mu przyjąć wolę Boga niż nam. Pytanie, czy na pewno? W~tym samym wersecie, zanim Jezus wypowiada te słowa, zaczyna innymi: “Abba, Ojcze. Dla Ciebie wszystko jest możliwe, oddal ten kielich ode Mnie!” Warto zwrócić uwagę na słowo “Abba”. Jezus, który był Bogiem, który od dawna, a~może od zawsze, wiedział co Go czeka, szedł na krzyż w~pełni świadomie i~przyjął wolę Ojca, ukazuje się w~tym właśnie słowie jako Dziecko - Dziecko, które potrzebuje Taty, Dziecko, które potrzebuje schronić się w~ramionach Tatusia, bo po prostu śmiertelnie się boi. A~jednak - i~dopiero teraz! - pozostaje posłuszny. Zapoznajmy się z~tekstem, zaczerpniętym z~książki Jamesa Martina SJ, „Siedem ostatnich słów Jezusa” Jezus miał takie samo ciało jak my. Oznacza to, że jadł jak my, pił jak my i~spał jak my. Przechodził okres dojrzewania. Jako człowiek doświadczał normalnych pragnień seksualnych. Wiemy, że się nie ożenił i~żył w~celibacie, ale jako człowiek prawdopodobnie miał normalne potrzeby. Same potrzeby nie są przecież w~najmniejszym stopniu grzeszne. Może nawet zakochał się w~jakiejś dziewczynie z~Nazaretu. Jezus miał ciało. Wiemy, że czasami bywał zmęczony. W~jednym z~fragmentów Ewangelii zasypia na łodzi na Jeziorze Galilejskim. Jezus nadwerężał sobie mięśnie, miewał bóle głowy, mdłości, chorował na grypę, a~może nawet raz czy dwa skręcił sobie kostkę. (...) Jezus, jak każdy z~nas, pocił się, kichał i~drapał się. Doświadczał wszystkiego, co właściwe istocie ludzkiej, ludzkiemu ciału – prócz grzechu. -- „Siedem ostatnich słów Jezusa”, James Martin SJ W tym momencie, z~pełną świadomością tego, że Jezus prawdziwie był jednym z~nas, że tak jak my czuł, chorował, kochał, chcemy spojrzeć na krzyż. Krzyż - cisza - słowa ===================== **KRZYŻ** “Ukrzyżowanie było najokrutniejszą i~najbardziej poniżającą karą stosowaną przez Rzymian. Krzyż był symbolem hańby, żaden obywatel rzymski nie mógł być na nim stracony. Żydzi uznawali ciało człowieka straconego na krzyżu za skalane i~przeklęte.” - Co widzę, gdy patrzę na krzyż? - Co czuję, gdy patrzę na krzyż? - Co myślę, gdy patrzę na krzyż? W tym momencie chcemy zaznaczyć, że w~krzyżu odnajdujemy dwa ważne aspekty: cierpienia oraz światła/zbawienia. Zależnie od tego jak potoczy się dzielenie w~powyższych pytaniach, dobrze byłoby zrównoważyć te dwa aspekty (np. swoim świadectwem) i~podkreślić, że cierpienie jest niezaprzeczalnie ważne, ale nie chcemy ograniczać się do patrzenia na krzyż tylko w~tym kontekście. To także dobry moment na podsumowanie tego, co było do tej pory na spotkaniu. Spojrzenia na krzyż, na którym wisi Jezus, prawdziwy człowiek, który cierpiał, i~prawdziwy Bóg, który oddał za mnie życie, Bóg, który z~krzyża chciał nam coś przekazać i~to zrobił. **CISZA** Animator czyta cytat, po którym następuje moment niekomfortowej ciszy. Ważne, żeby cisza była na tyle długa, aby można było odczuć, że “coś jest nie tak”. Przetrzymajmy trochę grupę. Z~ciszą jest tak, że ludzie usilnie próbują ją przerwać, choćby stwierdzeniem: “Zapadła niekomfortowa cisza”, i~choć w~tym zdaniu jest cisza, to milczenie już zostało przerwane. Ludzie zazwyczaj nie potrafią trwać w~ciszy, czują się niespokojni i~niepewni. Jak mówi kard. Robert Sarah: “Hałas zyskał tytuł szlachecki, który niegdyś posiadała cisza”, a~“hałas uspokaja człowieka jak narkotyk, od którego się uzależnił. (...) Hałas ten jest jednak niebezpieczną i~złudną kuracją, diabelskim kłamstwem, które pozwala człowiekowi unikać konfrontacji z~własną pustką wewnętrzną.” Zarzucamy się dźwiękami i~obrazami, fejsami, instami i~whatsappami. A~gdy ktoś proponuje nam je odrzucić, twierdzimy, że nie musimy tego robić, bo nie mamy problemu, nas to nie dotyczy. .. warning:: W~żadnym wypadku nie prosimy żadnego uczestnika o~przeczytanie poniższego cytatu, aby nie spadł na niego ciężar ciszy. Nie chcemy, żeby uczestnicy się stresowali tym, że “chyba powinienem coś powiedzieć”. W ciszy człowiek wyraża swoją niemoc mówienia i~działania, a~otwiera się na wpływ Tego, który jest „większy”, i~pozwala Mu się prowadzić w~wolności, która kształtuje właściwą odpowiedź. Cisza jest niejako opuszczeniem wymiaru ludzkiego i~otwarciem się na coś bardziej niewyrażalnego, Boskiego. /s. Adelajda Sielepin CHR Milczenie w~liturgii jako przestrzeń działania Ducha Świętego/ .. centered:: Moment niekomfortowej ciszy. - W~jakich momentach doświadczam ciszy w~swoim życiu? - Co dzieje się w~moim sercu/głowie kiedy zapada cisza? **SŁOWA** Trwanie w~ciszy rodzi pragnienie Słowa. Jest to postawa słuchaczy Jezusa w~synagodze w~Nazarecie: „Zwinąwszy księgę oddał słudze i~usiadł; a~oczy wszystkich w~synagodze były w~Nim utkwione” (Łk 4, 20). - Co słyszę, gdy patrzę na krzyż? Podsumowanie ============ Jezus na krzyżu cierpiał, ogromnie cierpiał (czasem mam wrażenie, że to słowo jest mocno oklepane, że to dla nas takie oczywiste). Jego Męka trwała (na samym krzyżu) 3 godziny. Odkrycie człowieczeństwa Jezusa pomaga zobaczyć, że bycie Bogiem wcale jej nie ułatwiło. Odczuwał każdą ranę dokładnie tak, jak odczułby ją każdy z~nas. Wielu pewnie zemdlałoby jeszcze w~drodze na Golgotę. Skoro Jezus tak samo odczuwał wszystkie pragnienia i~potrzeby, tak samo też odczuwał ból. Tak samo… a~może mocniej? Jako Bóg zrobił to świadomie, w~pełni zgadzając się z~wolą Ojca; wiedział, że w~każdej ranie jest grzech, nasz grzech. 180 minut męki, w~tym tylko ok 1 minuty wypowiadania słów. Jakże ważne muszą być te słowa, które Jezus nam zostawił. (Nawiązujemy tutaj do myśli z~konferencji wprowadzającej). One są ważne; bo tak jak świadomie szedł na krzyż, tak samo wiedział, co chce nam przekazać; wiedział z~czym chce nas zostawić i~to właśnie chcemy odkryć w~czasie, który przed nami. Jednak tak jak Jezus w~czasie krzyża zdecydowanie więcej milczał, tak samo my musimy zamilknąć; musimy wejść w~ciszę, która jest niezbędna, aby usłyszeć, co mówi do mnie Krzyż, bo, jak mówi Benedykt XVI: Mamy raczej poczucie, że w~nadmiarze słów zabrakło tego, co najbardziej istotne: wejścia w~milczenie Jezusa, z~którego rodzą się Jego słowa. Jeśli nie zdołamy wejść w~Jego milczenie, to słów też będziemy słuchać tylko powierzchownie i~nie zrozumiemy ich naprawdę. -- Benedykt XVI Zastosowanie i~modlitwa na zakończenie ====================================== Zastosowanie: | Pytanie do grupy, na czym chcemy się skupić podczas tych rekolekcji w~świetle tego, co już usłyszeliśmy. Dobrze zaakcentować, że to jeszcze start i~do nas należy decyzja, co zrobimy z~tym czasem, ale jednocześnie moment, gdzie trzeba tę decyzję podjąć, aby w~pełni przyjąć łaski, które Pan Bóg przygotował dla nas w~tym czasie | | Jeśli postanowienie nie wypłynie od grupy warto postawić akcent na silentium sacrum, wejście w~tę ciszę, która będzie po modlitwie wieczornej, aby dać Bogu przestrzeń do działania w~sercu; Modlitwa: | Prośba do Ducha Świętego o~owoce rekolekcji | Zawierzenie w~ciszy postanowienia i~czasu rekolekcji | "Któryś za nas cierpiał rany"